آسیب های طلاق و ترس از آن‌ها یکی از دلایلی است که گاهی باعث می‌شود برخی از زوجین علی‌رغم مشکلاتی که در زندگی مشترک تجربه می‌کنند، برای جدایی اقدامی انجام ندهند. اگرچه طلاق در برخی از مواقع می‌تواند راهکار مناسبی برای رهایی از یک زندگی اشتباه باشد اما با این حال در هر صورت تجربه تلخی است که آسیب‌ها و مشکلاتی را به همراه خواهد داشت.
جدایی زوج‌ها می‌تواند به دلایل مختلف از جمله افزایش استرس‌ها، مشکلات مالی، عدم شناخت کافی، تفاوت‌های فرهنگی اعتقادی و … رخ دهد. با وجود این طلاق آسیب‌ها و عوارض زیادی برای زن و مرد و خانواده ایجاد می‌کند. تا حدی که تبعات آن گاهی تا سال‌ها ادامه می‌یابد. این مسئله لزوم شناخت پیش از ازدواج و مهارت حل مسئله در طول زندگی را بیشتر می‌کند.
آسیب های طلاق و بحران های پس از آن
تجربه طلاق برای زن و مرد می‌تواند تبعات منفی زیادی داشته باشد. آسیب‌های طلاق می‌تواند بر زندگی فردی و اجتماعی زن و مرد تا مدت‌ها تاثیرگذار باشد .برخی از این آسیب‌ها به دلیل شرایط روحی و اجتماعی خود فرد و برخی دیگر به دلیل قضاوت‌ها و محدودیت‌های اجتماعی ایجاد می‌شوند. از مهم‌ترین آسیب های طلاق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. آسیب های طلاق و بروز بحران‌های روحی
ناراحتی‌های روحی یکی از جدی‌ترین آسیب های طلاق است که تا مدت‌ها با فرد باقی می‌ماند. با توجه به شرایط زندگی و نوع شخصیت هر فرد می‌توان انتظار داشت که نوع آسیب‌ها در وی متفاوت باشد. برای مثال فردی که به همسر و زندگی مشترک خود علاقمند بوده در صورت تجربه طلاق، احتمالاً مشکلاتی نظیر افسردگی و از دست دادن اعتماد به نفس را تجربه خواهد کرد. درعین‌حال درصورتی‌که زندگی مشترک پر از دعوا و اختلاف بوده باشد، ممکن است فرد دچار مشکلاتی همچون خشم و اضطراب شدید شود.
2. شک و بدبینی
یکی از آسیب های طلاق که احتمالاً به دنبال جدایی پیش خواهد آمد، تأثیر آن بر آینده زندگی فرد و دیدگاه وی راجع به سایر افراد است. بسیاری از کسانی که تجربه شکست در زندگی مشترک خود را داشته‌اند معمولاً برای تشکیل مجدد زندگی دچار شک و تردید بسیاری خواهند شد و به‌سختی می‌توانند به فردی دیگر اعتماد کنند. این موضوع شاید باعث شود که آن‌ها بسیاری از موقعیت‌های مناسب خود را از دست بدهند.
3. آسیب های طلاق و قضاوت‌های اجتماعی
قضاوت‌های منفی دیگران در ارتباط با فردی که از همسرش جدا شده یکی دیگر از آسیب های طلاق است که می‌تواند به‌ویژه در فرهنگ‌های سنتی‌تر و یا محیط‌های کوچک‌تر باعث آزار و اذیت فرد شود. قضاوت‌های نا به‌جا به‌ویژه در ارتباط با زنانی که از همسرشان جدا شده‌اند، می‌تواند باعث بروز محدودیت‌هایی در ارتباطات و یا امکانات شغلی آن‌ها باشد.
علاوه بر این بسیاری از افراد تصور می‌کنند که بروز چنین تجربه‌ای در زندگی فرد به این معناست که او دچار مشکلات رفتاری و تقصیر بسیاری می‌باشد و به همین خاطر کمتر به وی اعتماد می‌کنند. طعنه زدن‌ها و استفاده از این نقطه‌ضعف فرد در موقعیت‌های مختلف ازجمله آسیب‌های اجتماعی است که برای فرد ایجاد خواهد شد.
4. مشکل هویت از آسیب های طلاق
افرادی که پس از سال‌ها جدایی را تجربه می‌کنند، ممکن است در حفظ هویت خود پس از طلاق دچار مشکل شوند. معمولا زن یا مرد شخصیت خود را بر اساس روابط با همسر، فرزند، یا دوستان اجتماعی مرتبط با خانواده تعریف کرده‌اند. فرد نقش‌های مشخصی را به عنوان هویت منسجم خود در زندگی پذیرفته‌است. از هم پاشیدگی خانواده و جدایی زوج‌ها می‌تواند هویت او را متزلزل کند، و فرد را در ایجاد هویت جدید با مشکل مواجه کند. همزمانی طلاق با بحران چهل سالگی، شدت و طول مدت سردرگمی فرد را بیشتر خواهد کرد.
آسیب های طلاق برای کودکان
طلاق علاوه بر اینکه مشکلاتی را برای زوجین ایجاد خواهد کرد آسیب‌هایی را نیز در روحیه و عملکرد فرزندان شما باقی خواهد گذاشت. بهتر است با کمک گرفتن از متخصصین کودک و برنامه‌ریزی مناسب برای شرایط پس از طلاق، این آسیب‌ها را در فرزند خود کاهش دهید. برخی از آسیب های طلاق برای کودکان عبارتند از:
افت تحصیلی
یکی از آسیب های طلاق در کودکان افت تحصیلی است. کشمکش‌ها و اختلافات والدین معمولاً باعث خواهد شد که آن‌ها توجه کمتری به آموزش فرزندان خود داشته باشند. علاوه بر این بروز مشکلات روحی نظیر افسردگی و اضطراب به دلیل طلاق والدین نیز می‌تواند آن‌ها را نسبت به انجام تکالیف درسی بی‌انگیزه نماید.
مشکلات رفتاری و اضطراب
کودکان طلاق ممکن است طیفی از اختلالات اضطرابی، پرخاشگری یا مشکلات رفتاری را در دوره ای نشان دهند. با وجود این نحوه برخورد والدین و کمک به آن‌ها برای پذیرش سبک جدید زندگی و دریغ نکردن حمایت و توجه کافی با وجود جدایی می‌تواند تا حد زیادی از بروز مشکلات آن‌ها و اضطراب جلوگیری کند. برای اطلاع بیشتر از اختلالات اضطرابی کلیک کنید.
به علاوه بر اساس پژوهش‌های روانشناختی، کودکانی که در خانه با دو والد اما دارای مشاجرات زیاد و در جو پر تنش هستند، نسبت به کودکانی که در خانواده‌ای تک والد اما در جوی آرام زندگی می‌کنند، به مراتب مشکلات و آسیب‌های عاطفی بیشتری تجربه می‌کنند.
برای کاهش آسیب های طلاق چه کنیم؟
اگرچه طلاق آسیب‌ها و مشکلاتی را به همراه خواهد داشت اما بااین‌حال شما می‌توانید با مدیریت صحیح شرایط، مانع تأثیرگذاری بیش ازحد این موضوع بر سایر جنبه‌های زندگی خود شوید. به همین خاطر در ادامه به برخی از این راهکارها اشاره خواهیم کرد:
1. شرایط را به‌دقت بسنجید
پیش از آنکه تصمیم خود را برای طلاق عملی کنید بهتر است جوانب مختلف این موضوع را در نظر بگیرید. شما می‌توانید با کمک گرفتن از منابع معتبر و یا مشاوره خانواده و مشاوره کودک، آگاهی خود را راجع به آنچه اتفاقات پس از طلاق افزایش دهید. افرادی که پیش از شما این شرایط را پشت سر گذاشته‌اند یکی از مهم‌ترین منابعی هستند که می‌توانند دراین‌باره به شما اطلاع دهند. سعی کنید شرایط خود را پس از طلاق به‌خوبی ترسیم نمایید و به این سؤال نیز پاسخ دهید که آیا بالواقع طلاق و تمامی مشکلات پس‌ازآن برای شما مطلوب‌تر از زندگی مشترک است یا خیر.
2. برنامه‌ریزی داشته باشید
پس از آنکه متوجه تمامی ابعاد زندگی خود پس از طلاق شدید، باید برای آن‌ها برنامه‌ریزی داشته باشید. برای مثال سعی کنید محل زندگی، درآمد، نحوه تربیت فرزندان و هر موضوع دیگری که ازنظر شما باید موردتوجه قرار بگیرد را مشخص کرده و برنامه خود برای رسیدگی به آن را نیز تعیین کنید.
3. کمک بگیرید
کمک گرفتن از سیستم حمایتی اطرافیان و مشاورین می‌تواند در گذراندن موفقیت‌آمیز این شرایط به شما کمک کند. شاید لازم باشد که گاهی اوقات از اعضای خانواده یا دوستانتان بخواهید زمانی را به صحبت با شما اختصاص دهند و یا کاری را برایتان انجام دهند. به خاطر داشته باشید که تنظیم قرارهای ملاقات با دوستان و اختصاص زمان‌هایی برای تفریح با افرادی که برای شما خوشایند هستند، می‌تواند به بهبود روحیه شما بسیار کمک کند.
در شرایطی که احساس می‌کنید توانایی کنترل شرایط روحی خود را ندارید و یا فرزندانتان دچار آسیب‌های روحی شده‌اند، بهتر است از یک متخصص حرفه‌ای در این زمینه کمک بگیرید. متخصصین راه‌هایی را برای تخلیه هیجانات و کنار آمدن مناسب‌تر با شرایط به شما آموزش خواهند داد.