شاید کمتر مولفه ای که در پاندمی کرونا به آن توجه داریم، موضوع سلامت روان افراد و استرس کرونا است که با آسیب های پنهان بیشماری همراه است. برخی از گروهها نظیر سالمندان و مبتلایان به بیماریهای مزمن که بیشتر در معرض خطر ابتلاء به کووید ۱۹ قرار دارند استرس بیشتری را در این همه گیری از خود نشان میدهند. کودکان و نوجوانان، کادر بهداشتی و درمانی، مبتلایان به اختلالات روانی و مصرف کنندگان مواد مخدر، الکل و دخانیات، از دیگر گروههایی هستند که پاسخ شدیدتری نسبت به استرس کرونا نشان میدهند.
استرس کرونا
در هنگام شیوع بیماریهای عفونی از جمله اپیدمی کووید ۱۹ افراد با توجه به اینکه نگران سلامتی خود و عزیزانشان هستند ممکن است دچار عوارض متفاوتی از جمله اختلال در ریتم و زمان خواب یا مشکل در هنگام خوابیدن شوند. تغییر در الگوی تغذیه و غذا خوردن، اختلال در تمرکز، بروز مشکلات مزمن جسمانی، افزایش مصرف الکل، دخانیات یا سایر داروها را از دیگر رفتارهای افراد در نتیجه استرس کرونا می باشد.
افراد زمانی را برای استراحت خود در نظر گرفته و از تماشا، خواندن و گوش دادن مکرر به اخبار بیماریها در رسانهها و شبکههای اجتماعی پرهیز کنند زیرا شنیدن مکرر اخبار ناراحت کننده باعث افزایش استرس و مختل شدن سلامت روان میشود. مراقبت از سلامت، تنفس عمیق، انجام حرکات کششی یا یوگا، ورزش منظم، خواب کافی، تغذیه سالم و متعادل، اجتناب از مصرف دخانیات و الکل از دیگر توصیههای کاهش استرس کرونا می باشد.
روشهای کاهش استرس کرونا
به اشتراک گذاشتن حقایق در مورد کرونا و درک خطر واقعی آن برای خود و افرادی که به آنها اهمیت میدهید، یکی از روشهای کاهش استرس کرونا است. با اشتراک گذاری اطلاعات دقیق و علمی و موثق در مورد ویروس کرونا هم میتوانید به افراد کمک کنید تا استرس کمتری داشته باشند و همچنین میتوانید با آنها ارتباط برقرار کنید. افراد باید سعی کنند تا اطلاعات جدیدی در حوزه مدیریت هیجانات و راههای ارتقای سطح سلامت روان خود کسب کنند.
واکنشهای کودکان و نوجوانان
با توجه به اینکه واکنشهای کودکان و نوجوانان تا حدودی بر اساس مشاهدات رفتار بزرگسالان است، وقتی والدین و افراد بزرگسال در مواجهه با COVID-۱۹ رفتاری همراه با آرامش و اطمینان داشته باشند، کودکان نیز از آنان میآموزند. کودکان ضمن الگوبرداری از رفتار بزرگسالان، آنها را به عنوان پشتیبان خود در نظر گرفته و ضمن تقلید از رفتار آنان نسبت به موقعیت و پیرامون خود اطمینان بیشتری پیدا میکنند.
کودکان کم سن در مقابله با استرس علائمی نظیر گریه یا تحریک بیش از حد را نشان میدهند یا شاهد علائم دیگری نظیر بازگشت به رفتارهای کودکانهای که از آن خارج شدند، ترس از تنهایی خوابیدن، شب ادراری و واکنشهای کودکانه کمتر از سن در آنها باشیم. از دیگر علائم ناشی از مواجهه با استرس در کودکان و نوجوانان میتوان به نگرانی یا غم بیش از حد، عادات ناسالم خوردن یا خوابیدن، تحریک پذیری و پرخاشگری در نوجوانان، عملکرد ضعیف تحصیلی، اختلال توجه و تمرکز است.
استرس کرونا در کودکان
اجتناب از فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبردند، سردردهای غیرقابل توضیح یا دردهای منتشر در سراسر بدن، استفاده از دخانیات یا سایر داروها بدون تجویز پزشک را از دیگر عوارض ناشی از استرس کرونا در کودکان و نوجوانان می باشد. در پاندمی کرونا حتماً برای گفتگو با فرزند خود در خصوص شیوع کرونا وقت گذاشته به سوالات آنها صادقانه پاسخ دهند و حقایق مربوط به کرونا را به روشی قابل درک برای کودک و نوجوان خود بیان کنید. والدین باید به فرزند خود اطمینان دهند که از امنیت برخوردار هستند.
اگر فرزند شما نگران و ناراحت است به وی بگویید اشکالی ندارد زیرا ماهیت اپیدمیها به این صورت است و راهکارهای مقابله با استرس را به آنها آموزش دهید تا بتوانند آن را مدیریت کنند. مدیریت نحوه دریافت اخبار در خانواده را بسیار ضروری عنوان کرد تا تفاسیر نادرست اخبار و مواجهه با اطلاعات شبکههای اجتماعی منجر به افزایش نگرانی و ترس در خانواده نشود.
والدین در دوران پاندمی
والدین در دوران پاندمی باید الگوی مناسبی برای کودکان خود بوده و برنامه ریزی مناسبی برای کارهای روزمره از قبیل مطالعه، ورزش، خواب و استراحت، تغذیه مناسب و متعادل و تفریحات خانوادگی در منزل انجام دهند. همچنین با توجه به لزوم رعایت پروتکلها و فاصله گذاری اجتماعی با دوستان و بستگان از طریق تلفن و فضای مجازی ارتباط مؤثری برقرار کنند. والدین باید ضمن مطالعه بیشتر در مورد روشهای مؤثر برای مقابله و مدیریت استرس کرونا در کودکان به ارائه آموزشهای لازم به فرزندان خود بپردازند.
استرس کرونا در سالمندان
انزوای سالمندان در دوران کرونا را باعث آسیب پذیرتر شدن آنان نسبت به افسردگی می شود. سالمندان میتوانند روابط اجتماعی خود را به صورت مجازی و تلفنی ادامه دهند و ضمن ارتباط با جوانان و سایر بستگان به انتقال ارزشهای فرهنگی به نسل جوان بپردازند. در این صورت احساس سودمندی و عزت نفس آنان حفظ شده و از انزوا و افسردگی و استرس روزمره رها میشوند. یادآوری و تعریف خاطرات گذشته برای فرزندان و نوهها و حتی تماشای آلبوم عکسهای قدیمی و صحبت در خصوص آنها از دیگر راهکارهای تقویت حافظه در سالمندان است. مشارکت در امور خیریه و کمک به نیازمندان نیز در ایجاد آرامش روحی و روانی سالمندان بسیار مؤثر است.
سالمندان باید به سلامتی خود، پیگیری روند درمان بیماری، پرهیز از مصرف دخانیات و الکل، داشتن رژیم غذایی مناسب، کاهش مصرف نمک و چربی، مصرف همه گروههای غذایی به خصوص میوه و سبزیجات تازه و لبنیات توجه داشته باشند. در برخی افراد فعالیت جنسی با افزایش سن به صورت تدریجی کاهش مییابد اما به نظر میرسد عوامل فرهنگی و اجتماعی در تغییرات جنسی سالمندان بیش از تغییرات روانشناختی ناشی از پیری نقش داشته باشد.
کاهش خطر بیماریهای مزمن
روش زندگی سالم و حفظ سلامت، رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و عادات بهداشتی درست را مؤثرترین راه برای کاهش خطر بیماریهای مزمن و نیاز به داروهایی ذکر کرد که ممکن است فعالیت جنسی را در سالمندان مختل کند. با توجه به عوارض ناشی از پاندمی کرونا بر روی سلامت روان به سالمندان توصیه می کنیم اگر اخیراً دچار احساس تغییر خلق، کاهش انرژی، کاهش لذت بردن از فعالیتهای روزمره، احساس گناه، حس بی ارزشی، میل به تنهایی، دلشوره و اضطراب، کاهش خواب و اشتها، کاهش وزن و شکایات متعدد جسمانی شدید حتماً همراه یکی از اعضای خانواده به متخصص روانپزشکی مراجعه کنید تا از نظر افسردگی و اضطراب مورد بررسی قرار گیرید.
بدون دیدگاه