رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) یک نوع اصلاح شده از درمان شناختی رفتاری (CBT) است. اهداف اصلی این روش این است که به مردم بیاموزد چگونه در لحظه زندگی کنند، راه‌های سالمی برای مقابله با استرس ایجاد کنند، احساسات خود را تنظیم کنند و روابط خود را با دیگران بهبود بخشند. رفتار درمانی دیالکتیکی در ابتدا برای درمان اختلال شخصیت مرزی (BPD) در نظر گرفته شده بود، اما برای درمان سایر شرایط سلامت روان فراتر از BPD اقتباس شده است.
این روش می تواند به افرادی که در تنظیم هیجانی مشکل دارند یا رفتارهای خود تخریبی از خود نشان می دهند (مانند اختلالات خوردن و اختلالات مصرف مواد) کمک کند. رفتار درمانی دیالکتیکی همچنین گاهی اوقات برای درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) استفاده می شود.
تکنیک های رفتار درمانی دیالکتیکی
رفتار درمانی دیالکتیکی به یک رویکرد روان درمانی مبتنی بر شواهد تبدیل شده است که برای درمان بسیاری از شرایط استفاده می شود. تنظیماتی که DBT اغلب در آنها استفاده می شود عبارتند از:
گروه درمانی که در آن به بیماران مهارت های رفتاری در یک محیط گروهی آموزش داده می شود.
درمان فردی با یک متخصص آموزش دیده که در آن مهارت های رفتاری آموخته شده بیمار با چالش های زندگی شخصی او تطبیق داده می شود.
کوچینگ تلفنی که در آن بیماران می‌توانند بین جلسات با درمانگر تماس بگیرند تا راهنمایی‌های لازم را برای مقابله با شرایط دشواری که در حال حاضر در آن هستند دریافت کنند.
4 مرحله رفتار درمانی دیالکتیکی
رفتار درمانی دیالکتیکی نیز به چهار مرحله درمان تقسیم می شود:
مرحله 1: در طول شروع درمان، جدی ترین و خود تخریبی ترین رفتارها اولین چیزی است که به آن پرداخته می شود. این ممکن است شامل مسائلی مانند آسیب زدن به خود یا رفتارهای خودکشی باشد.
مرحله 2: در مرحله بعد، درمان برای رسیدگی به مسائلی که بر کیفیت زندگی فرد تأثیر می گذارد، مانند اثربخشی بین فردی، مهارت های تنظیم هیجانی و توانایی تحمل پریشانی، ادامه می یابد.
مرحله 3: مرحله بعدی تمرکز بر مسائل مربوط به عزت نفس و روابط بین فردی است.
مرحله 4: در این مرحله، درمان بر کمک به افراد برای به دست آوردن بیشترین سود از زندگی خود متمرکز است، از جمله یافتن راه هایی برای تجربه شادی بیشتر، تقویت روابط خود و پیگیری اهداف زندگی خود.
DBT برای چه مواردی استفاده می شود؟
رفتار درمانی دیالکتیکی در اواخر دهه 1980 توسط دکتر مارشا لینهان و همکارانش ایجاد شد، زمانی که آنها متوجه شدند که درمان شناختی رفتاری (CBT) به تنهایی در بیماران مبتلا به BPD به خوبی مورد انتظار عمل نمی کند. دکتر لینهان و تیمش تکنیک هایی را اضافه کردند و درمانی برای رفع نیازهای منحصر به فرد این افراد ایجاد کردند.
اگرچه DBT با در نظر گرفتن BPD توسعه یافته است، اما ممکن است یک درمان موثر برای موارد زیر نیز باشد:
- اختلال کمبود توجه/بیش فعالی (ADHD)
- اختلال دوقطبی
- اختلال شخصیت مرزی (BPD)
- اختلالات خوردن (مانند بی اشتهایی عصبی، اختلال پرخوری و پرخوری عصبی)
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
- اختلال افسردگی اساسی (شامل افسردگی اساسی مقاوم به درمان و افسردگی مزمن)
- خود آسیبی غیر خودکشی
- اختلال وسواس اجباری (OCD)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال مصرف مواد 8
- رفتار خودکشی
مزایای رفتار درمانی دیالکتیکی
در رفتار درمانی دیالکتیکی ، بیمار و درمانگر تلاش می کنند تا تضاد ظاهری بین خودپذیری و تغییر را حل کنند تا تغییرات مثبتی را در درمان در فرد ایجاد کنند. بخشی از این فرآیند شامل ارائه اعتبار است، که به افراد کمک می‌کند تا با احتمال بیشتری همکاری کنند و کمتر در مورد ایده تغییر احساس ناراحتی کنند. در عمل، درمانگر تأیید می کند که اقدامات یک فرد در چارچوب تجارب شخصی آنها «معنا می شود» بدون اینکه لزوماً توافق کند که اقدامات بهترین رویکرد برای حل یک مشکل است.
شش نکته اصلی رفتار درمانی دیالکتیکی عبارتند از: توسعه مهارت‌های مربوط به (1) پذیرش شرایط و ایجاد تغییرات، (2) تجزیه و تحلیل رفتارها و یادگیری الگوهای سالم‌تر پاسخگویی، (3) تغییر افکار غیر مفید، ناسازگار یا منفی، (4) توسعه همکاری. مهارت ها، (5) یادگیری مهارت های جدید، و (6) دریافت حمایت.
اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی
از آنجایی که این رویکرد درمانی می‌تواند به افراد کمک کند تا مهارت‌های مقابله‌ای خود را با موفقیت بهبود بخشند، آنها می‌توانند راه‌های مؤثری برای مدیریت و ابراز احساسات قوی ایجاد کنند. محققان همچنین دریافتند که DBT صرف نظر از سن، جنس، هویت جنسی، گرایش جنسی و نژاد/قومیت فرد موثر است.
برای BPD:
مطالعات نشان داده اند که DBT در درمان اختلال شخصیت مرزی (BPD) و کاهش خطر خودکشی در افراد مبتلا به BPD موثر است. یک مطالعه نشان داد که پس از یک سال درمان، بیش از 75 درصد از افراد مبتلا به BPD دیگر معیارهای تشخیصی این بیماری را ندارند.
برای رفتار خودکشی:
مطالعه دیگری نشان داد که مداخلاتی که شامل آموزش مهارت‌ها به عنوان یک جزء درمانی می‌شود، در کاهش خودکشی مؤثرتر از DBT بدون آموزش مهارت‌ها بود.
برای سایر شرایط:
بیشتر تحقیقات DBT بر اثربخشی آن برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی که افکار خودکشی و آسیب رساندن به خود دارند، متمرکز شده است، اما این روش می‌تواند یک درمان موفق برای سایر شرایط سلامت روان نیز باشد. که به نظر می رسد این نوع درمان نیز موثر باشدe در درمان PTSD، افسردگی، و اضطراب
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که DBT ممکن است در درمان کودکان مبتلا به اختلال اختلال خلق و خوی مخرب نیز مفید باشد.
نکاتی که باید در مورد رفتار درمانی دیالکتیکی در نظر گرفت
رفتار درمانی دیالکتیکی نیاز به زمان قابل توجهی دارد. علاوه بر جلسات درمانی منظم، افراد برای کار بر روی مهارت های خارج از جلسات مشاوره فردی، گروهی و تلفنی نیز ملزم به انجام «تکالیف» هستند. این ممکن است برای افرادی که در انجام این تکالیف به طور منظم مشکل دارند چالشی ایجاد کند. تمرین برخی از مهارت ها نیز ممکن است برای برخی افراد چالش برانگیز باشد. در مراحل مختلف درمان، افراد تجربیات آسیب زا و درد عاطفی را کشف می کنند که ممکن است ناراحت کننده باشد.
آیا می توانید رفتار درمانی دیالکتیکی را به تنهایی انجام دهید؟
رفتار درمانی دیالکتیکی پیچیده است و معمولاً کاری نیست که افراد بتوانند به تنهایی و بدون راهنمایی یک درمانگر آموزش دیده انجام دهند. با این حال، کارهایی وجود دارد که می توانید به تنهایی انجام دهید تا به شما در ایجاد مهارت های مقابله ای جدید کمک کند. به عنوان مثال، تمرکز حواس، تمرینات تنفسی و آرام سازی پیشرونده عضلانی، همه مهارت هایی هستند که می توانید برای بهبود توانایی خود در تحمل پریشانی از آنها استفاده کنید. مهم است که به یاد داشته باشید که این نباید به جای کمک حرفه ای استفاده شود. اگر با یک وضعیت سلامت روانی دست و پنجه نرم می کنید، همیشه بهتر است از یک متخصص سلامت روان واجد شرایط کمک بگیرید.