همه ما انسان ها دوست داریم ظاهری زیبا و آراسته داشته باشیم و این تمایل به زیبایی، بخشی از فطرت ما است. اما شاید تا به حال برای شما نیز پیش آمده که افرادی برخورد داشته اید که از ظاهر خود راضی نیستند. حتی اگر دیگران آن ها را تایید کنند باز فکر می کنند از نظر زیبایی بدنی، بسیار ضعیف بوده و به همین دلیل بعضا به سراغ عمل های زیبایی می روند. جالب اینکه حتی بعد از عمل نیز باز از خود و ظاهر جدید، راضی نیستند. متخصصین علم روانشناسی معتقد هستند این دسته از افراد به اختلال بدریخت انگاری بدنی مبتلا شده اند.
اختلال بدریخت انگاری بدنی (body dysmorphic) چیست؟
این اختلال روانی که عمدتا در دوران نوجوانی و جوانی بروز می کند، باعث می شود فرد از ظاهر خود راضی نباشد. چنین فردی در ذهن خود فکر می کند یک عیب بزرگ در ظاهر دارد. جالب اینجا است که این عیب یا اساسا وجود نداشته و تخیلی است و یا اینکه بسیار جزئی و کوچک است. اما در هر صورت منجر به مشغولیت ذهنی برای فرد می گردد. زمانی که میخ واهند از خانه بیرون بروند، ساعت ها در جلوی آینه ایستاده و خود را برانداز کرده و عیب های خیالی را در ذهن خود مرور می کنند.
لازم به ذکر است که بینی، دهان، مو، پوست، اندام‌های تناسلی، قد و چاقی بیش از حد بیشترین عواملی هستند که در شکل گیری این اختلال نقش دارند. آن ها این تصور را دارند که در نگاه دیگران، بسیار زشت هستند. متاسفانه اگر اختلال بدریخت انگاری بدنی شدید شود، فرد اعتماد به نفس خود را از دست داده و تمایلی برای شرکت در جمع دوستان، اعضای فامیل و حتی محل کار و درس ندارد. نتیجتا این اختلال منجر به آسیب های شخصی، شغلی و تحصیلی خواهد شد.
علائم این اختلال
علائم این اختلالدر اولین قدم به سراغ بررسی علائم اختلال بدریخت انگاری بدنی برویم. البته اینکه نسبت به ظاهر خود حساس باشد و بخواهد آراسته و بی نقص در جمع حاضر شود، طبیعی است اما زمانی به اختلال بدریخت انگاری بدنی تبدیل می گردد که با علائم زیر همراه شود:
1- هر زمان که می خواهد از خانه بیرون برود و یا قرار است مهمان به خانه بیاید، ساعت ها در جلوی آینه ایستاده و در حال کنترل کردن کوچکترین عیوب است.
2- در ادامه، از نگاه کردن به آینه خودداری می کند چون حس می کند عیوب او زیاد بوده و دیدن آن ها، رنج آور است.
3- دوست دارد که دیگران او را تایید کنند و اگر این اتفاق نیفتد، ناراحت می شود. البته اگر اختلال بدریخت انگاری بدنی پیشروی کند، حتی تایید چند نفر هم کافی نخواهد بود.
4- به دلیل اینکه از چهره و ظاهر خود راضی نیست، آرایش غلیظ می کند. از لباس های گشاد و بزرگ استفاده خواهد کرد تا چاقی و یا لاغری بیش از اندازه خود را پوشش دهد.
5- افرادی که مدام در حال عمل های زیبایی هستند و بعد از هر عمل، باز هم از ظاهر جدید راضی نیستند، به اختلال بدریخت انگاری بدنی دچار شده اند.
دلایل بروز این اختلال
دلایل بروز این اختلالهر عاملی که زیبایی انسان را نشانه گرفته و آن را زیر سوال ببرد، یک ضربه به روح وارد کرده و زمینه ساز اختلال اختلال بدریخت انگاری بدنی خواهد شد. این عوامل عبارتند از:
– مورد تمسخر واقع شدن توسط دوستان، افراد خانواده و یا فامیل
– مقایسه کردن مداوم خود با افرادی که از نظر زیبایی، مورد تایید دیگران هستند.
– مقایسه شدن با دیگران از سوی اعضای خانواده
– تحت تاثیر تبلیغات عمل های زیبایی قرار گرفتن
عواقب اختلال بدریخت انگاری بدنی
1- یکی از مهمترین پیامدهای اختلال بدریخت انگاری بدنی، اضطراب و افسردگی است. فرد چون گمان می کند پر از عیب است، لذا هر بار که قرار است در جمعی حاضر شود، دچار استرس شده و به تدریج، منزوی و افسرده خواهد شد.
2- احساس می کند تنها است و کسی او را دوست ندارد. آیا می دانید این احساس تا چه اندازه می تواند فرد را از خانواده دور کند؟ حتی بعضا گمان می کنند موجب شرمساری خانواده شده اند.
3- به دلیل افسردگی، تنهایی و احساس منفی که در او وجود دارد، به سراغ استفاده از مواد مخدر و مشروبات الکلی می رود تا به آرامش برسد.
4- به عمل های زراعی مکرر روی می آورد.
5- در غذا خوردن دچار اختلال می شود و به سراغ رژیم های غلط خواهد رفت.
6- آسیب های روحی ناشی از اختلال بدریخت انگاری بدنی منجر به اختلال خواب نیز خواهد شد.
7- مهمترین و خطرناک ترین پیامد این اختلال، اقدام به خودکشی است. زمانی فرد دست به این کار خواهد زد که اختلال به شدت در او پیشرفت کرده و او را نسبت به زندگی ناامید می کند.
درمان اختلال بدریخت انگاری بدنی تحت نظر کلینیک رویا
درمان اختلال بدریخت انگاری بدنی تحت نظر کلینیک رویااگر شما یا یکی از عزیزانتان به اختلال بدریخت انگاری بدنی مبتلا شده است، می توانید بر روی کمک متخصصین کلینیک روانشناسی غرب تهران (کلینیک رویا در اکباتان) حساب کنید. مشاورین، روانشناسان و روانپزشکان ما در خدمت شما هستند تا بتوانید از زیبایی خود لذت برده و از شر این اختلال خلاص شوید. برای این منظور دو متد درمانی، به کار گرفته می شود:
1- در ابتدا مشاورین ما از طریق درمان شناختی رفتاری به شما کمک می کنند که بتوانید زیبایی های خود را کشف کرده و درک کنید این عیوب، چندان هم که فکر می کنید بزرگ نیستند بلکه تصور غلط خودتان منجر به بزرگ به نظر رسیدن آن ها شده است. اگر افکار منفی را از خود دور کنید، راه برای افکار مثبت باز شده و از این پس محاسن به چشم می آیند. در این صورت متوجه می شوید که نیازی به عمل های زیبایی نیست.
2- در مواردی که اختلال پیشرفت کرده و نیاز به مصرف دارو باشد، پرونده پزشکی شما به روانپزشک ارجاع داده می شود تا داروهای مورد نیاز تجویز گردد. حتما داروها را طبق دستور مصرف کنید تا درمان با موفقیت پیش رفته و در مدت زمان کوتاه، اختلال بدریخت انگاری بدنی رفع گردد.