برخی از صفات همانند غم، شادی، ترس، خشم و… در وجود انسان نهادینه شده اند چرا که هر کدام در احوالات خاص، کار می آیند. برای مثال اگر ترس نبود، انسان از حیوانات وحشی، ارتفاع، دره و… دوری نمی کرد. لذا ترس برای احتیاط بسیار مناسب است اما اگر بیش از اندازه ترس داشته باشیم، دچار اختلال روحی خواهیم شد. برای مثال ترس از ارتفاع در حدی که انسان را به احتیاط وادار کند خوب است اما اگر زیاد شود، به فوبیای ارتفاع تبدیل خواهد شد. آیا می دانید منظور از فوبیای ارتفاع چیست؟
تعریف فوبیای ارتفاع
در ابتدا کلمه فوبیا را تعریف کنیم. همانگونه که در ابتدای مقاله ذکر شد، به ترس های افراطی و بیش از اندازه، فوبیا گفته می شود. پشت این قبیل ترس ها، هیچ منطقی وجود ندارد. برای مثال کسانی که فوبیای ارتفاع دارند، حتی از سوار شدن در آسانسورهای شیشه ای می ترسند چون شاهد اوج گیری خواهند بود. آن ها نمی توانند بر روی پشت بام خانه های چندین طبقه ایستاده و از منظره زیبای شهر در ارتفاع، لذت ببرند. جالب است بدانید افراد درگیر با فوبیای ارتفاع، حتی از تصور مکان های بلند نیز ترس و وحشت دارند.
ابعاد فوبیای ارتفاع
متخصصین علم روانشناسی معتقد هستند فوبیا باید از سه منظر مورد بررسی قرار گیرد:
1- بعد شناختی
بخشی از فوبیای ارتفاع، به طرز فکر فرد باز می گردد. به این معنا که او در ذهن خود به این فکر می کند که ارتفاع ترسناک است یا اینکه می تواند جذاب باشد اگر در اوج گرفتن، احتیاط شود.
2- بعد احساسی
افرادی که فوبیای ارتفاع دارند، وقتی سوار هواپیما شده یا به یک مکان مرتفع بروند، دچار ترس و اضطراب شدید می شوند که این حس ترس، غیر قابل کنترل است.
3- بعد جسمی
کافی است کسی که به فوبیای ارتفاع دچار شده است را به یک ساختمان بلند ببرید. شاهد افزایش ضربان قلب، اختلال تنفسی، لرزش دست و پا، سرگیجه و تعریق شدید خواهید بود.
علائم فوبیای ارتفاع
علائم فوبیای ارتفاعهر نوع اختلال روانی، نشانه های خاص خود را دارد این مسئله بسیار مهم است که مطمئن شوید فردی که می شناسید، به اختلالی فوبیای ارتفاع دچار شده است. شاید در لحظه، ترسی به سراغ آن آمده و نباید با فوبیا اشتباه گرفته شود. بنابراین بهتر است با نشانه های فوبیای ارتفاع آشنا شوید:
1- اولین و مهمترین نشانه فوبیای ارتفاع، سرگیجه است. چنین فردی وقتی در اوج قرار گیرد، دچار سرگیجه و حالت تهوع می شود.
2- هرچه ارتفاع بیشتر می شود، استرس و اضطراب در وجود او شدت می گیرد.
3- فرد مبتلا به فوبیای ارتفاع وقت در موقعیت قرار گیرد، دچار لرزش دست و پا شده و تعداد تنفس او بالا می رود. در ادامه، شاهد افزایش ضربان قلب او خواهید بود.
4- از دیگر نشانه های این اختلال روانی، دوری کردن از ارتفاع است. برای مثال ترجیح می دهد چند طبقه را با پله ها بالا برود اما سوار آسانسور نشود. در واقع نوعی مقاومت روانی نسبت به ارتفاع در او دیده می شود.
دلایل ابتلا به فوبیای ارتفاع
دلایل ابتلا به فوبیای ارتفاعبه طور کلی چند عامل در بروز این اختلال روانی نقش دارند که عبارتند از:
– ممکن است این ترس، از تجربه ناخوشایند در گذشته نشات می گیرد. برای مثال ممکن است در بچگی شاهد سقوط یکی از عزیزان خود از ارتفاع بوده باشد.
– در صورتی که در ذهن خود از ارتفاع، یک غول ساخته باشید قطعا در واقعیت نیز از آن می ترسید.
– گاهی اوقات احتیاط بیش از اندازه نسبت به ارتفاع، منجر به فوبیای ارتفاع خواهد شد. لذا به هیچ عنوان افراط و تفریط نکنید.
درمان فوبیای ارتفاع تحت نظر کلینیک رویا
فوبیای ارتفاع نه تنها زندگی خود فرد بلکه اطرافیان را تحت تاثیر قرار می دهد. ساده ترین مورد که می توان به عنوان مثال در این زمینه مطرح نمود، تفریح است. اگر خانواده بخواهند به گردش بروند، هر بار باید با شما هماهنگ باشند چرا که انتخاب محل های مرتفع همانند کوه، پل و… با فوبیای شما تناقض دارد. لذا اگر شما یا یکی از اطرافیان به این مشکل روحی مبتلا شده است، حتما باید درمان ار تحت نظر متخصص شروع کند. کافی است مشکل را به صورت مشاوره غیر حضوری یا آنلاین با متخصصین کلینیک مشاوره در غرب تهران (کلینیک رویا در اکباتان) مطرح کنید.
کارشناسان ما تمام تلاش خود را خواهند داشت تا سلامت روان خود را به دست آورده و این فوبیا از بین برود. البته فراموش نکنید که باید با متخصص همکاری داشته باشید تا درمان در کوتاه ترین زمان، حاصل گردد. برای این منظور چند روش درمانی وجود دارد:
– روان درمانی
– روان درمانیدر ابتدا مشاور سعی می کند ریشه فوبیای ارتفاع را در فرد تشخیص دهد. اگر علت برطرف شود، تقریبا نیمی از مشکل حل شده است. در صورتی که در مراحل ابتدایی این ناهنجاری روحی به متخصص مراجعه کنید، درمان سریع تر و بهتر پیش می رود.
– حساسیت زدایی
مشاور لیستی از موقعیت هایی که منجر به بروز ترس در وجود فرد می شود، تهیه می کند. سپس روش های ریلکسیشن را به فرد آموزش داده و در ادامه از او می خواهند خود را در موقعیتی قرار دهند که استرس بسیار کمی دارد. سپس به تدریج، تصورات خود را به سمت موقعیت های پرتنش، تغییر دهند. در واقع با این کار، حساسیت فرد به ارتفاع از بین می رود.
– مواجهه درمانی
این روش نیز بسیار شبیه به حساسیت زدایی است با این تفاوت که در روش قبل، فرد باید موقعیت ها را تصور می کرد اما در مواجهه درمانی، فرد باید در موقعیت واقعی قرار گیرد. البته زمان مواجهه درمان را متخصص معین می کند و شما به هیچ عنوان نباید سر خود عمل کنید.