هر فردی ممکن است در طول زندگی خود شرایط تلخ و ناگواری را تجربه نماید. منتهی عکس العمل انسان ها نسبت به این شرایط کاملا متفاوت خواهد بود. فرض کنیم که شخصی در یک حادثه رانندگی، به طرز فجیع، والدین خود را از دست می دهد. این فرد ممکن است چند ماه در شوک بوده و بعد به آرامی به شرایط عادی زندگی برگردد. اما گروهی از افراد به اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD مبتلا می شوند. در این زمان است که زنگ خطر به صدا در می آید.
منظور از اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD چیست؟
زمانی که حادثه ای وحشتناک همانند تصادف سهمگین، مرگ فرزند، تجاوز و.. .برای کسی رخ می دهد، از نظر بهداشت روانی دچار مشکل خواهد شد به گونه ای که با اختلالاتی در خواب و شرایط عصبی روبرو می شود. این نوع حالت روانی به صورت استرس شدید، کابوس های ترسناک، بی خوابی، افسردگی، احساس گناه و… بروز می کند. اما این علائم، کلی هستند. چند علامت بسیار خاص مربوط به اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD عبارتند از:
-
فلاش بک به ماجرا
اینکه حادثه رخ داده، مدام جلوی چشمان شما تکرار شده و دقیقا با جزئیات در ذهنتان مرور شود. این فلاش بک به حدی واقعی است که شما در هر بار، به شدت دچار استرس و ترس خواهید شد.
-
کابوس دیدن
افرادی که به اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD مبتلا می شوند، آرامش خواب خود را از دست خواهند داد. کابوس های ترسناک مربوط به روز حادثه و صحنه هایی که مشاهده کرده اند، منجر به ترس و وحشت در خواب شده و آن ها ترجیح می دهند در طول شب بیدار باشند.
-
انزوا و دوری گزینی
هر بار که خاطره آن حادثه تلخ در ذهن فرد مرور می شود، او بیشتر از قبل افسرده تر و منزوی تر خواهد شد. در نتیجه ترجیح می دهد همیشه تنها بوده و در جمع حاضر نشود. همین انزوا، به افسردگی فرد مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD بیشتر دامن می زند.
-
بی تفاوتی
حادثه رخ داده به اندازه برای فرد سنگین بوده است که چیزی را بدتر از آن نمی داند در نتیجه نسبت به امور دیگر بی تفاوت خواهد شد. حتی از رنج و ناراحتی اطرافیان خود احساسی نشان نمی دهد.
-
حالت آماده باش
یکی از مهمترین علائم در فرد مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD این است که همیشه در حالت آماده باش است. او فکر می کند که خطر در کمین بوده و لازم است خود را برای این خطر آماده نگه دارد.
دلایل بروز اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD
همانگونه که ذکر کردیم، این نوع اختلال در اثر حادثه ای تلخ برای افراد بروز می کند. منتهی این حادثه سهمگین، شرایط را به گونه ای فراهم می کند تا استرس در وجود شما نهادینه شود. عوالم دخیل در بروز این استرس عبارتند از:
- کسی در قبل نیز تجربه چند نوع استرس شدید را داشته باشد، زودتر از افراد دیگر در اثر وقوع اتفاق، دچار تنش و اضطراب خواهد شد.
- البته توارث نیز به شدت در بروز اختلال استرس پس از حادثه تاثیر دارد. کسانی که در خانواده خود فردی مضطرب دارند، به احتمال بیشتری به استرس مبتلا خواهند شد.
- زمانی که حادثه ای غمگین و ناگوار بروز می کند، به دلیل شوکی که به انسان وارد می شود، سطح هورمون ها و مواد شیمیایی مغز تغییر می کند. همین تغییرات متابولیت های بدن منجر به بروز استرس می شود.
- متاسفانه در برخی از خانواده ها دیده می شود که بعد از وقوع حادثه، رفتارهای نادرست از اعضای خانواده دیده می شود. برای مثال سرزنش کردن، کم توجهی، برخورد با عصبانیت و… که باعث می شود هر لحظه فرد به اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD نزدیک تر شود.
- مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی نیز به دلیل شرایط بدن را مستعد اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD می کند. گروهی از افراد برای فرار از واقعیت، به استفاده از این مواد روی می آورند در حالی که نمی دانند با این کار، وجود خود را برای استرس بیشتر آماده می کنند و اینکار، فرار است.
عواقب ناشی از اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD
- اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD منجر به بی خوابی و همچنین اختلال در خواب خواهد شد.
- چنین فردی نمی تواند بر روی امور کاری، زندگی و درسی خود تمرکز داشته باشد.
- احساس ترس و وحشت همیشه با فرد همراه بوده و حتی در کنار اعضای خانواده خود احساس امنیت نخواهد داشت.
- فردی که با اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD درگیر است، به شدت پرخاشگر و عصبی می شود به گونه ای که با کوچکترین حرکت، عصبانیت او اوج می گیرد.
- فکر می کنند که همیشه خطری در کمین بوده و هر لحظه به آن ها نزدیک می شود.
- قبلا بیان کردیم که در گروهی از افراد احساس گناه دیده می شود چرا که خود را در این رخداد تلخ مقصر می دانند. در نتیجه اگر این فرد تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است دست به اقداماتی همانند آسیب به خود و خودکشی بزنند.
درمان اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD تحت نظر کلینیک رویا
در این مقاله متوجه شدید که فرد مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD باید سریعا درمان شود چرا که نه تنها زندگی خود بلکه زندگی اطرافیان خود را نیز متاثر می کند. این نوع اختلال روانی، عواقب بسیار سنگینی را به دنبال خواهد داشت در نتیجه اگر درمان نشود، آسیب های زیادی به روح فرد وارد می شود.
شما لازم است تحت نظر یک تیم حرفه ای از مشاورین، روانشناسان و روانپزشکان قرار گیرید تا در ابتدا ریشه اصلی این نوع اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD کشف شده و سپس برحسب شدت ناهنجاری، درمان آغاز شود. کلینیک روانپزشکی در آیت الله کاشانی و محدوده آن (کلینیک رویا در اکباتان) با کمک متخصصین حرفه ای خود به شما کمک می کنند تا هر چه زودتر سلامتی خود را به دست بیاورید.