یکی از بدترین رفتارهایی که نه تنها بین انسان ها بلکه در رابطه بین انسان و موجودات زنده دیده می شود، خشونت است. زمانی که در مورد خشونت صحبت می کنیم، عمده افراد ذهنشان به سمت آزار و اذیت جسمی رفته و در اولین لحظه، خشونت خانگی را به خاطر می آورند. به همین دلیل در این مقاله تصمیم گرفتیم در مورد خشونت خانگی، دلایل بروز آن و انواع این خشونت صحبت نماییم. اما قبل از هر چیز لازم به ذکر است که خشونت، نوعی اختلال روانی است در نتیجه نیاز به درمان دارد. گاهی تنها با چند جلسه مشاوره خانواده این مشکل رفع شده ولی گاهی لازم است دارو درمانی نیز آغاز شود.
روش های مختلف خشونت خانگی
تصوری که در بین عمده مردم وجود دارد این است که خشونت خانگی تنها زمانی رخ می دهد که فرد کنترل خود را از دست داده است. در واقع در عصبانیت بدون اینکه متوجه رفتار خود شود، دیگران را اذیت می کند. اما این تصور غلط است. لازم است دو نکته مهم را در مورد خشونت خانگی بیان کنیم:
– خشونت خانگی یک رفتار کاملا انتخابی است که فرد آزاردهنده از روش های متنوع برای اعمال خشم و آزار نسبت به افراد خانواده استفاده می کند.
– وقتی از خشونت صحبت می کنیم، منظور ما تنها آزار و اذیت جسمی نیست بلکه در این حالت، فرد آزار دهنده می تواند روح شما را مورد حمله قرار دهد و در نتیجه آسیب روحی به مراتب عمیق تر از آزار جسمی خواهد بود.
در ادامه به بررسی روش های مختلف خشونت خانگی خواهیم پرداخت:
1- سلطه گری
در این روش، فرد آزار دهنده احساس سلطه بر اعضای خانواده خود دار در نتیجه خود را در مقامی می بیند که حتی به جای دیگران تصمیم گیری کرده و حق اظهار نظر برای شما قائل نخواهد شد. همانند اینکه شما در خانه نوکر او هستید و موظف به اجرای اوامر او خواهید بود.
2- تحقیر کردن
در این روش، هدف آزار دهنده این است که اعتماد به نفس شما را نشانه گرفته و شما را تحقیر کند. این رفتار باعث می شود به تدریج احساس حقارت داشته و این باور در ذهن شما شکل گیرد که فردی بی ارزش هستید. توهین کردن در جمع، انتخاب نام مسخره برای افراد، شرمنده کردن شما در بین جمع و… همگی از جمله کارهایی است که فرد آزار دهنده برای تحقیر اطرافیان خود به کار می برد.
3- ایجاد وابستگی
شاید تا به حال این مورد را در میان دوستان و آشنایان دیده باشید که فرد اجازه خروج از خانه و رفت و آمد با دوستان و آشنایان را به همسر خود نمی دهد. دلیل چنین کاری، منزوی کردن و ایجاد وابستگی شدید است. حتی همسر اجازه ندارد درس بخواند و باید تمام وقت در خانه مانده و خانه داری کند.
4- تهدید کردن
یکی از روش های رایج در خشونت خانگی، تهدید کردن است. فرد آزاردهنده از نقطه ضعف اطرافیان استفاده می کند تا با ایجاد ترس، آن ها را آزار داده و مجبور به اجرای اوامر خود کند. برای مثال پدر خانواده، مادر را می ترساند از اینکه او را از بچه اش دور خواهد کرد و یا اینکه او را تهدید می کند آسیبی به خانواده اش خواهد زد.
5- انکار کردن
آنچه که در خشونت خانگی باعث آزار دیگران می شود این است که فرد آزار دهنده برای هر کدام از اشتباهات خود بهانه تراشی کرده و تقصیر را بر گردن دیگران می اندازد. این انکار کردن به شدت اذیت کننده است. جالب اینجاست که خود فرد می داند مقصر است اما نمی خواهد قبول کند و فرد دیگری را تنبیه خواهد کرد.
بررسی چرخه خشونت خانگی
فرآیند خشونت خانگی همانند یک چرخه ای است که با آزار و اذیت شروع شده و دوباره به آزار و اذیت ختم خواهد شد. همانگونه که گفته شد اگر در میان نزدیکان خود کسی مبتلا به این اختلال روانی است، باید تحت درمان قرار گیرد. لذا اگر خشونت در فردی مطابق با سیکل زیر پیش می رود، شک نکنید که شما درد ام خشونت خانگی توسط فرد آزاردهنده گرفتار شده اید:
1- آزار و اذیت
فرد آزاردهنده از یکی از روش های گفته شده، خشونت خانگی را شروع می کند. این رفتار با قدرت شروع می شود تا خود را ثابت کرده و نشان دهنده در خانه، او همه کاره است.
2- احساس گناه
چند دقیقه بعد از اینکه رفتار خشونت آمیز فرد آزاردهنده فروکش کرد، احساس گناه می کند. البته این احساس ندامت به این دلیل نیست که از رفتار خود شرمنده است بلکه نگران این موضوع است که مبادا این خشونت، دردسری برای او ایجاد کرده باشد.
3- بهانه تراشی کردن
در این مرحله، فرد آزاردهنده شروع به توجیه کردن کار خود کرده و سعی می کند تقصیر را به گردن دیگران بیاندازد. در واقع او مسئولیت اشتباهات خود را قبول نمی کند چون قبول ندارد اشتباه کرده است.
4- داشتن رفتار عادی
در این مرحله، فرد آزار دهنده سعی می کند رفتار عادی نشان دهد چون می خواهد به گونه ای برخورد کند که گویی چیزی نشده و شما را در رابطه خود حفظ کند. حتی ممکن است شروع به دلبری کردن کند. در این مرحله کورسوی امید در دل شما روشن می کند تا خشونت را نادیده گرفته و باور کند او تغییر کرده است.
5- خیال بافی کردن
مرحله ای که جرقه خشونت مجددا زده می شود، مرحله خیالبافی است. یعنی فرد آزاردهنده شروع به کنترل رفتار و اعمال شما می کند تا بتواند بهانه ای در دست گرفته و مجددا اذیت و آزار را شروع نماید. او در ابتدا خیال بافی کرده و سپس که در خیال خود توانست بهانه ای پیدا کند، به دنبال طرحی خواهد بود تا خیالات خود را به واقعیت تبدیل نماید.
6- دام گذاری
برای اجرا کردن طرح، باید دام گذاری کند و تا زمانی که در تله بیافتید، منتظر می ماند حتی شرایط را به گونه ای فراهم می کند تا شما را زودتر به سمت تله بکشاند. برای مثال عذرخواهی کردن و ایجاد رابطه عاشقانه او، تله ای است تا شما فریب بخورید و به او اعتماد کنید. در نتیجه به محض افتادن دردام، اذیت و آزار را شروع می کند.
بدون دیدگاه