در میان اختلالات روانی که ممکن است برای هر کودکی روز کند، بیش فعالی یکی از مواردی است که تقریبا 10 درصد کودکان به ویژه پسران را شامل خواهد شد. روانشناسان معتقد هستند مشکل ما در درمان اختلالات کودکان، عدم آگاهی و پذیرش والدین و اطرافیان آن ها است. مطالعه کمک می کند شما ذهنیت درستی نسبت به اختلالات روانی داشته باشید. در این مقاله متخصصین ما در کلینیک رویا (کلینیک روانپزشکی در اکباتان) سعی دارند اطلاعات کامل و جامعی در مورد بیش فعالی در کودکان در اختیار شما قرار دهند.
منظور از بیش فعالی در کودکان چیست؟
اولین مطلبی که لازم است بدانید این است که بیش فعالی با اوتیسم کاملا متفاوت است و متاسفانه هنوز بسیاری از افراد نمی توانند بین این دو مورد تمایز قائل شوند. در حالت بیش فعالی، کودک ممکن است به سه نوع اختلال مبتلا شود:
- نوع ضعیف بیش فعالی، حالتی است که فقط به تمرکز کودک باز می گردد. کمی به رفتارهای او دقت کنید متوجه می شوید که تمرکز ذهنی نداشته و مدام حواسش پرت می شود.
- در حالت دوم، اختلال ترکیبی دیده می شود به این معنا که کودک علاوه بر نداشتن تمرکز، بسیار پرجنب و جوش نیز هست.
- نوع سوم بیش فعالی از زمان نوزادی دیده می شود. کودک در حال شیر خوردن بسیار تحرک دارد و هر چه بزرگتر می شود، کم خواب تر و کم خوراک تر می شود.
علائم و نشانه های بیش فعالی در کودکان
همانگونه که گفته شد، برخی از مردم اختلال بیش فعالی را با اوتیسم اشتباه می گیرند. اما اکنون این سوال مطرح می شود که علائم بیش فعالی در کودکان چیست؟
-
بی قراری و ثابت نماندن
اولین علامت بیش فعالی این است که کودک نمی تواند چند دقیقه سر جای خود ثابت بنشیند. حتی زمانی که نشسته است، مدام دست و پای خود را حرکت می دهد.
-
پر سر و صدا بودن
فرزند شما علاقه دارد بازی هایی انجام دهد که پر سر و صدا است و بازی های فکری و آرام را نمی پسندد.
-
عدم تمرکز
کودک بیش فعال نمی تواند به خوبی بر روی کار خود و جزئیات، تمرکز کند.
-
پر حرفی
علاقه زیاد به صحبت کردن، علامت دیگر بیش فعالی است.
-
نداشتن صبر و عجول بودن
جالب است بدانید که کودک بیش فعال نمی تواند صبر کند تا صحبت دیگران تمام شود. همیشه میان حرف بزرگترها پریده و صحبتشان را قطع می کند. کودک بیش فعال بسیار عجول است. همین عجول بودن باعث می شود که تحمل ماندن در صف، بازی های نوبتی و… را نداشته و خیلی زود کلافه شود.
-
حساسیت زیاد و عصبی شدن سریع
بیش فعالی باعث حساس شدن و عصبی شدن کودک می شود. کودک بیش فعال زود عصبی می شود و زودتر از کودکان دیگر، هیجان زده خواهد شد.
-
فرار از تکالیف مدرسه
زمانی که فرزند شما وارد دوران مدرسه می شود، دقت کنید که آیا با میل و علاقه به سراغ تکالیف می رود و یا اینکه همیشه از این کار در حال فرار است.
-
مشکل در شنیدن صحبت های اطرافیان
فرزند شما اگر به بیش فعالی دچار شده باشد، نمی تواند به خوبی صحبت های شما را بشنود. این بدان معنا نیست که مشکل شنوایی دارد بلکه این مشکل به دلیل عدم توانایی در تمرکز رخ می دهد.
-
کاهش اشتها
مشکل اغلب والدین با کودکان بیش فعال، در زمان غذا خوردن است. بیش فعالی باعث کاهش اشتها می شود. حال در هر وعده غذایی فرزند از غذا خوردن فرار کرده و مادر حرص می خورد.
-
روابط اجتماعی ضعیف
معمولا کودک بیش فعال بسیار در روابط اجتماعی، ضعیف بوده و همین مسئله باعث دوری او از جمع های دوستانه و خانوادگی می شود.
دلایل بیش فعالی در کودکان چیست؟
اما برای هر مشکلی، راه چاره ای وجود دارد. بیش فعالی نیز از جمله اختلالاتی است که می توان از بروز آن در کودک جلوگیری نمود. کافی است از دلایل این عارضه با خبر باشید:
-
عوامل ژنتیکی
به هر حال هر نوع اختلال روحی روانی می تواند علت ژنتیکی داشته باشد. اگر یکی از والدین خود در میان افراد خانواده خود فرد بیش فعالی داشته باشند، ممکن است ژن این بیماری به نوزاد خودشان انتقال پیدا کنید.
-
دود سیگار و دخانیات
اگر مادر در دوران بارداری، در معرض دود سیگار و دخانیات قرار گیرد، احتمال ابتلای فرزند به بیش فعالی را بیشتر خواهد کرد.
-
مسمومیت با سرب
متاسفانه در سال های اخیر، آلودگی هوا و سرب بیشتر شده و آمار نشان می دهد که در این سال ها، تعداد نوزادان بیش فعال بیشتر شده است.
-
استرس مادر در دوران بارداری
هر گونه فشار روانی بر روی مادر در دوران بارداری، بر روی رفتار کودک بعد از تولد تاثیر خواهد گذاشت.
-
رژیم غذایی
هم مادر در دوران بارداری باید به رژیم غذایی خود توجه داشته باشد و هم این که باید از زمان غذاخور شدن نوزاد، توجه کنید غذاهای حاوی شیرین کننده های مصنوعی، رنگ های خوراکی، مواد نگهدار کننده و… را به کودک ندهید.
درمان بیش فعالی در کودکان در کلینیک رویا
متاسفانه واقعیت امر این است که در کشور ما بسیاری از والدین نمی خواهند باور کنند فرزندشان دچار بیش فعالی است. چرا که تصور درستی از این اختلال نداشته و گمان می کنند اگر کسی بداند کودک دلبندشان به بیش فعالی مبتلا است، بسیار باعث شرمساری خواهد بود. اما اگر فرزند را برای درمان به مشاوره و روانشناسی نبرید، در واقع با خودخواهی خود ظلم بزرگی در حقش داشته اید.
این اختلال اگر به موقع تشخیص داده نشده و کنترل نشود، آینده او را به شدت متاثر می کند. ما در کلینیک رویا به شما در این زمینه کمک می کنیم. در ابتدا از شما والدین عزیز درخواست می کنیم که با مطالعه مقالات و کتب مرتبط، اطلاعات خود را نسبت به این اختلال به روز کنید تا تصورات غلط از ذهن شما پاک شود.
مشاورین ما در اولین جلسات، ابتدا با پدر و مادر کودک صحبت خواهند داشت. چرا که اگر شرایط خانه برای درمان مساعد نباشد، تمامی زحمات و تلاش های مشاور و کودک بی نتیجه می ماند. سپس باید والدین در کنار متخصص، با همدیگر همکاری داشته و درمان کودک را شروع کنند.